Ca dao tục ngữ về thời tiết

Quản trị viên 20:33 - 08/12/2023 74
Kho tàng ca dao tục ngữ Việt Nam rất đa dạng và phong phú, trong đó có ca dao tục ngữ về thời tiết. Nó vừa thể hiện sự đúc kết, chiêm nghiệm từ thực tiễn của cha ông ta vừa cho thấy nghệ thuật trong cách sử dụng ngôn ngữ vô cùng bình dị nhưng rất tinh tế, khéo léo.
Mục lục bài viết

    1. "Mưa tháng bảy gẫy cành trám
       Nắng tháng tám rám trái bòng"

    Tháng 7 mưa to đến nỗi gãy cành trám ( loài thân gỗ lớn), còn nắng tháng 8 rất to và hanh, rám cả trái bòng (bưởi).

    2.  "Ếch kêu uôm uôm
       Ao chuôm đầy nước"
    Đây là một kinh nghiệm về việc dự đoán trời mưa. Ếch là một loài động vật rất mẫn cảm với việc đổi thay thời tiết, nhất là khi trời trở trời mưa. Khi trời chuẩn bị kéo cơn mưa, ếch thường cất tiếng kêu lên bờ ao, hồ, đồng ruộng. Chính vì thế mà dựa vào tiếng kêu của ếch, dân gian ta có thể biết trước trời sắp có mưa

    3. “Sao dày thì mưa, sao thưa thì nắng”

    Câu tục ngữ trên dự báo thời tiết qua cách nhìn sao trên bầu trời vào buổi tối. Nếu buổi tối hôm nay nhiều sao thì trời ngày mai sẽ mưa, và ngược lại nếu trời tối hôm nay ít sao thì ngày mai sẽ nắng. Đây là một cách dự báo thời tiết rất đúng của ông bà ta ngày xưa. Xét trên góc độ khoa học, sao thưa có nghĩa là trời nhiều mây làm che khuất tầm nhìn, mà nhiều mây thì khả năng là có mưa và ngược lại. Nhận biết được điều này từ đêm hôm trước, để người nông dân sẽ có kế hoạch phù hợp cho buổi làm đồng vào ngày hôm sau.

    4.“Chuồn chuồn bay thấp thì mưa

    Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm”

    Đây là một câu ca dao rất quen thuộc đối với người dân. Người ta quan sát con chuồn chuồn và những hiện tượng sau đó thì nêu ra quy luật rằng chuồn chuồn mà bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm. Xét trên góc độ khoa học, khi độ ẩm trong không khí cao, làm cánh con chuồn chuồn bị ướt nên nó không bay cao được, độ ẩm càng cao thì con chuồn chuồn càng bay thấp và ngược lại. Khi độ ẩm trong không khí cao có nghĩa là khả năng sắp có mưa.

    5. " Cơn đằng đông vừa chông vừa chạy

          Cơn đằng nam vừa làm vừa chơi"

    Ý nói nếu cơn mưa từ hướng đông sẽ mưa rất nhanh, cơn từ hướng nam thì sẽ chưa mưa ngay.

    6. "Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
       Ngày tháng mười chưa cười đã tối"

    Tháng năm (tiết trời mùa hè) thì thời gian ban ngày dài hơn thời gian ban đêm. Còn vào tháng mười ( mùa đông) thì thời gian ban ngày ngắn hơn thới gian ban đêm.

    7. "Tháng bảy heo may, chuồn chuồn bay thì bão"
    Heo may là gió bấc thổi nhẹ đầu thu. Tháng bảy âm lịch sẽ có gió bấc thổi và chuồn chuồn bay ra nhiều là trời sắp có bão.